شنبه، بهمن ۱۳، ۱۳۸۶

کمبود آنزیم G6PD

دیروز تماسی داشتم با یکی از آشنایان بسیار نزدیکم که در استرالیا اقامت دارند. ایشان هفته پیش در یکی از کلینیک های استرالیا تحت درمانی قرار گرفته بودند که در ضمن آن واقعیتی برایشان آشکار شده که تا بحال از وجود آن در بدن خود آگاه نبوده اند و آن کمبود آنزیم G6PD در سلول های بدنشان میباشد. این درمان توسط داروهائی انجام شده که برای افرادی که دچار کمبود این آنزیم هستند خطرناک می باشد. خوشبختانه با اینکه پزشکان ایشان از این کمبود در بدنِ ایشان اطلاع نداشته اند, به ایشان آسیب چندانی وارد نشده و فقط باید در مدت چند ماه تحتِ مراقبت شدید باشند.

بعد از این تماس و همچنین تماسی با ایرانیان مقیمِ کشورهای دیگر, به این امر پی بردم که در کشورهای مختلف آگاهی فراوانی از این پدیده که مختص به ایرانیان و سایر کشورهای خاورمیانه است, ندارند.

تا جائی که خاطرم هست, در دورانی که در ایران زندگی می کردم در فصلی که باقالی به بازار می آمد می شنیدم که عده ای در اثر خوردن آن دچار مسمومیت شده اند. بعدها که به اسرائیل آمدم پی بردم که در واقع این پدیده مسمومیت نبوده بلکه به دلیل کمبود آنزیم G6PD آنها دچار کمبود شدید گلبول های قرمز می شدند و به حالت اغما ویا حتا به پای مرگ می رسیدند.

نزد پزشکان اسرائیلی آگاهی فراوانی در باره این پدیده وجود دارد. یکی از آزمایش هائی که در بدو تولد نوزادانی که اجدادشان از کشورهای خاورمیانه است انجام میشود, همانا سنجش میزان آنزیم G6PD در سلولهای آنهاست.

از وجود پزشکان با اطلاعات سطح بالا بخصوص در تهران آگاه هستم اما از این امر که آیا این آزمایش برای نوزادان در ایران انجام می شود یا نه بی اطلاع هستم. همچنین همانطور که در بالا ذکر کردم نزد بیشتر ایرانیان که در خارج از کشور اقامت دارند کمبود آگاهیِ از این موضوع وجود دارد. بنابر این لازم دانستم اطلاعاتی راجب به این موضوع جمع آوری کنم و در اینجا بیاورم.

لازم به توضیح است که شخصا تحصیلاتی در زمینه پزشگی ندارم و این اطلاعات را از چند مقاله پزشکی که به زبان عبری نوشته شده اند برای شما ترجمه کردم.


آنزیم G6PD

افراد زیادی که متولٌد یکی از کشورها در خاورمیانه هستند ویا حتا افرادی که اجدادشان از این کشورها هستند دچار کمبود این آنزیم در سلول های بدن می باشند. وظیفه این آنزیم رساندن اکسیژن به گلبول های قرمز است. استفاده از برخی از داروها, خوراکی ها و حتا تنفس برخی از مواد در نزد فردی که کمبود این آنزیم در بدنش هست, باعث میشود که اکسیژن به گلبولهای قرمز نرسد و این گلبولها از بین بروند

کمبود این آنزیم به صورت های مختلف در افراد وجود دارد که رایج ترین آن به "تیفوس دریای مدیترانه" معروف است که اغلب در بین ایرانیان وجود دارد

با مراعات چندین نکته این کمبود خطرناک نخواهد بود.

افرادی که دچار این کمبود هستند با اینکه به بیماری کمبود خون مبتلا نیستند, گهگاه دچار کمبود خون می شوند , همچنین گهگاه با ضعف بدنی و زرد رنگ شدن ادارار مواجه می شوند

برای اینکه این کمبود خطرناک نباشد بایست نکات زیر را مراعات کرد

از خوردن باقالی وحتا از نزدیک شدن به مکانی که در آنجا باقالی وجود دارد (مزرعه ها, سبزی فروشی ها ویا منازلی که در آنها غذای همراه با باقالی میپزند) ممانعت ورزید

از هر گونه تماس با نفتالین خوداری شود
از هرگونه تماس با یُد خوداری شود
از مصرف داروهای زیر اکیدا خوداری شود
1. Avlosulfon) Dapsone) -.
2. Methylene Blue -
3. Macrodantin, Uvamin) Nitrofurantion) -
4. Sedural) Phenazopyridine) -.
5. Primaquine) Primaquine) -
Septrin, Resprim, Diseptyl, Sulfatrim) - Trimethoprim/Sulfamethoxazole)
و در مواردی استفاده از داروی Trimethoprim/Sulfamethoxazole
مهم:
  • افرادی که دچار کمبود این آنزیم هستند بایست هنگام مراجعه به پزشک, دندان پزشک, تزریق آمپول, بستری شدن در بیمارستان و یا تزریق با گرفتن واکسن از هر نوع این امر را به پزشک در میان بگذارند

  • پیشنهاد من به هموطنانم که در هر نقطه ای از دنیا به سر میبرند این است که آزمایش سنجش میزان این آنزیم را در سلولهای بدن خود و افراد خانواده شان را انجام دهند و در موارد بالا به آگاهی پزشکان خود برسانند. این آزمایش بسیار ساده است و توسط آزمایش خون انجام می گیرد.

۶ نظر:

ناشناس گفت...

اين آزمايش براي كليه نوزادان تازه متولد شده اجباري شده است. و در سه روزگي نوزاد انجام شده و در سه ماهگي بصورت بسيار دقيق انجام مي شود.

ناشناس گفت...

نزدیک نشدن به ید را نشنیده بودم. ممکن است توضیح دهید؟
برخی داروهای خوراکی دیابت نیز شامل لیست داروها میشوند. اصولآ تمام سولفامیدها شامل این لیست هستند٬

ناشناس گفت...

نام این حساسیت فاویسم هست که خود من هم دارمش! اولین بار دو سالم که بود مامانم برام باقالی پلو درست کرده بود که وقتی خوردم بعد از مدتی رنگم به شدت زرد شده بود و بی حال شده بودم که مامانم منو برده بود بیمارستان و اونجا مدام از یک طرف خون بهم تزریق کرده بودن و از طرف دیگه خون رو گرفته بودن تا جایی که غلظت گلبول قرمز کافی باشه. وگرنه مرده بودم! به همین دلیل اصلن نمیدونم باقالی پلو با گوشت چه مزه یی میده!!
راستی دو نکته رو هم اضافه کنم: دیده شده که این حساسیت در سن بلوغ از بین رفته، اما بهتره که ریسک نکنند.
و نکته ی دیگه هم اینکه این افراد نباید از آسپیرین و داروهایی که حاوی آسپیرین باشند استفاده کنند. در موارد کمی حساسیت به نوع خاصی از نخود فرنگی هم دیده شده که با اینکه من قبلا خوردم اما خوشبختانه خیلی خوشم نیومده و ریسک هم نمیکنم بخاطر یه چیز بیمزه!
توضیحات بیشتر www.g6pd.org
-در ضمن پزشک با کاف نوشته میشه نه با گاف: پزشک

ناشناس گفت...

درود
دوست محترم
در ايران تست سنجش آنزيم G6PD براي نوزادان تازه متولد شده بصورت روتين انجام نمي گيرد.
البته در صورت وجود عارضه در خانواده بر اساس پيگيري والدين اين آزمايش ساده انجام خواهد شد.

ناشناس گفت...

وقت به خیر:
این آزمایش درنوزادان خصوصا وقتی که مادر Rh منفی ونوزاد Rh مثبت باشه به همرا سایر فاکتورهای خونی مثل Direct Combs و... چک میشود.البته بطور روتین نیست اما چون نوزادان دراکثرموارد دچار ایکتر(یرقان=زردی)نوزادی درهمان 2-3روزاول میشوند بنابراین خودبخود برای تعین میزان زردی شان ،این آیتم هم چک میشود.
tutte

ناشناس گفت...

دوست عزيز سلام:
من به دنبال اطلاعاتي از ميزان نرمال آنزيم g6pd موجود در خون بودم كه به سايت شما برخوردم. ضمن تشكر بايد بگويم كه اين آزمايش تحت عنوان غربالگري پس از تولد بين 3تا5 روزگي در ايران براي پيشگيري از بيماري‌هايي چون تيروييد، فابيسم و غيره اجباري شده است. راستي ديدم ظاهرا در تل‌آويو زندگي مي‌كنيد، خواهشي داشتم و اينكه من دوستاني دبستاني داشتم دوقلو به نام‌هاي گلناز و رامين نفتچي كه به اسراييل مهاجرت كردند. مي‌خواستم ببينم آيا مي‌توانيد مرا كمك كنيد تا پيدايشان كنم؟
متشكرم
رامين مولايي